دعا براى وجود مبارک امام زمان (علیه السلام) و فرج آن حضرت، یکى از اعمال شبهای قدر است. در روایتى که »سیّد بن طاووس» از حمّاد بن عثمان نقل کرده مى خوانیم:

در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شدم، امام(ع) از من پرسید که آیا غسل کرده اى؟ گفتم: آرى، امام(ع) حصیرى طلبید و مرا نیز به کنارش فراخواند. آن حضرت مشغول نماز شد و من نیز نزدیک آن حضرت نماز مى خواندم. وقتى که از نمازها فارغ شدیم، آن حضرت دعا کرد و من آمین گفتم، و این کار ادامه داشت تا صبح طلوع کرد. امام(ع اذان و اقامه گفتند و برخى از خدمتکاران را فراخواند و نماز صبح را به امامت آن حضرت بجا آوردیم.

امام صادق(ع) بعد از نماز، به تسبیح و تقدیس پروردگار پرداخت و بر پیامبر(ص) درود فرستاد و براى مؤمنان دعا کرد؛ آنگاه به سجده رفت و ساعتى در سجده بود، و در آن مدّت جز صداى نَفَس حضرت چیزى را نمى شنیدم، سپس دعایى خواند از جمله در دعایش عرض کرد:

وَ أسْألُکَ بِجَمیعِ ما سَأَلْتُکَ وَ ما لَمْ أَسْأَلْکَ مِنْ عَظیمِ جَلالِکَ، ما لَوْ عَلِمْتُهُ لَسَأَلْتُکَ بِهِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَ أَهْلِ بَیْتِهِ، وَ أَنْ تَأْذَنَ لِفَرَجِ مَنْ بِفَرَجِهِ فَرَجُ أَوْلِیائِکَ وَ أَصْفِیائِکَ مِنْ خَلْقِکَ، وَ بِهِ تُبیدُ الظّالِمینَ وَتُهْلِکُهُمْ، عَجِّلْ ذلِکَ یا رَبَّ الْعالَمینَ.

از تو تقاضا مى کنم به جمیع آنچه که تو را با آن خواندم و آنچه را نخواندم، از عظیم جلال تو که اگر مى دانستم تو را با آن خواندم. از تو مى خواهم بر محمد و اهل بیتش درود فرستى و اجازه فرج و ظهور کسى را بدهى که با ظهور او گشایشى در کار اولیاى تو و برگزیدگان از خلقت ظاهر مى شود و به وسیله او ظالمان را نابود و هلاک مى سازى. اى پروردگار عالمیان، در ظهورش تعجیل فرما.

پس از آن که امام(ع) سر از سجده برداشت، عرض کردم: جانم به فدایت! شما براى فرج کسى دعا کردید که با فرج او گشایشى در کار دوستان و اولیاى الهى حاصل خواهد شد; مگر آن کس شما نیستید؟

امام(ع) فرمود: نه! او قائم آل محمّد است!

آنگاه امام صادق(ع) نشانه هاى ظهورش را بیان کرد و در ادامه فرمود:

«شب و روز، منتظر ظهور مولایت باش! زیرا خداوند هر روز در شأن و کارى است، و انجام کارى او را از کار دیگر باز نمى دارد.»

 حصول شب قدر / ظهور مطلع الفجر

هر کس که در مسیر منجی عالم بشریت قرار گیرد می تواند حقایق شب قدر را دریافت نماید و در زمرۀ یاران آن امام همام ،ایشان را در طلوع فجر همراهی نماید.

شب قدر در قرآن کریم و نیز در روایات اسلامی از اهمیت بی نظیری در سرنوشت انسانها برخوردار می باشد،لذا همۀ بندگان باید با شناخت کامل از عظمت این ماه و شب قدر و اجتناب از اتلاف عمر ارزشمندخود، در صدد استفاده بهینه از این شب عظیم برآیند،در روایات متعدد در زمینه ضرورت درک شب قدر مطالب فراوانی نقل گردیده است و هم چنین لزوم برنامه ریزی برای بیداری طول شب به عنوان مقدمه ای اساسی برای درک شب قدر مد نظر اولیای الهی بوده است لذا سزاوار است با تبیین درست از عظمت این شب عزیز در راستای بهره گیری هر چه بهتر از حقیقت شب قدر اقدام نمائیم.

 دریافت حقایق عالم برای ظهور مطلع الفجر

 همه بندگان باید با درک این شب عظیم در مسیر دریافت انوار حقیقت تلاش نمایند،باید اذعان نمود شب قدر از رتبه ای بی نظیر برای دریافت انوارمختلف  از حقیقت الهی برخوردار می باشد،انواری که در هزار ماه امکان دریافت و عمل به آن وجود ندارد،لذا درک اجمالی شب قدر بایدبا ظهور مطلع الفجر یعنی ظهور امام زمان(عج) به تفصیل تبدیل گردد ،شب قدر شبی است که حقایق به صورت اجمال بر بندگان نازل می شود مانند قران که در شب قدر به صورت اجمال نازل گردید لیکن  اجمال نزول قرآن در عرض بیست وسه سال به تفصیل درآمد.

 کل زندگی  انسانها مانند شب قدر می باشد و بر خلاف قیامت که روز است و در قرآن با لفظ«يومُ‌القيامة»اشاره گردید و لی دنیا در قران کریم با جملۀ «وَ الَّيْلِ إذَا عَسْعَس»^[1] سوگند به شبی که ناپايدار و «عَسْعَس» است، دائماً مي‌رود،ذکر گردیده است.لذا می می توان شب قدر را به دنیا تشبیه نمود که باید همۀ سعی و تلاش بندگان این باشد با درک حقایق اجمالی این شب به توحید و خداپرستی برسند و این رویکرد توحید محور در انتهای حیات بشری به فجری منتهی خواهد گردید که دارای تفصیل کامل می باشد که همان ظهور امام زمان (عج)خواهد بود و جهان بشری با این تفصیل مبارک  سعادتمند خواهند گردید که این سعادتمندی بهشت را برای انسانها به همراه خواهد داشت.

 دلبستگی به دنیا مانع حقیقی عدم درک شب قدر

 دلبستگی و تعلقات به دنیا یکی از مهم ترین و جدی ترین مانع برای درک شب قدر می باشد،به راستی چرا بسیاری از افراد با شب زنده داری و بیداری در شب قدر ،اما از عاقبت مطلوب در حیات دنیوی و اخروی برخوردار نمی گردند؟چرا بسیاری از مدعیان دین داری با رعایت آداب ظاهری این شب عظیم باز هم از درک شب قدر عاجزند و نتیجه مطلوب را دریافت نمی کنند؟

 در پاسخ باید گفت، دلبستگی و تعلقات دنیائی دل آن ها را فریفته است لذا در روز قیامت که آنها را در دادگاه عدل الهی حاضر می سازند با ظلمت زندگی در دنیا به قیامت وارد می شوند،چون از افرادی هستند که به خاطر استیلای دنیا بر آنان نتوانستند در شب قدر از نزول ملائکه و روح برای خود بهره مند گردند لذا در مسیر وصول به توحید دچارتزلزل گردیدند زیرا در قلب خود و در اعمال خود به توحید ،نظری نداشتند تا حقایق عالم غیب بر آنها تجلی پیدا کند.

 لذا بایدبا بهره گیری از قرآن و اهل بیت(ع)و نیز نزدیکی با انسان کامل یعنی حضرت حجت(عج)بتوانیم دریافت حقایق شب قدر را برای خود آسان سازیم زیرا حضرت بقیه الله(عج)بر خلاف انساهای مادی تحث تأثیر دنیا نیستند لذا آمادۀ تجلی انوار ملائکه و روح می باشند و همچنان خود را در حالت پاکی و عصمت نگه می دارند لذا «حَتّيمَطْلَعِالْفَجْرِ» تا وقتی که فجر طلوع کند ، حقیقت هر چیزی ظاهر می گرددو این نکته  اشاره به ضرورت اقتداء به انسان کامل یعنی امام زمان(عج)می باشد،لذا هر کس که در مسیر منجی عالم بشریت قرار گیرد می تواند حقایق شب قدر را دریافت نماید و در زمرۀ یاران آن امام همام ،ایشان را در طلوع فجر همراهی نماید.

شب قدر ، شب پیوند با امام زمان(عج)

  ماه رمضان ماه نزول رحمت است و تحول اساسی و مهم در این ماه نزول قرآن کریم رخ داده است، در این ماه رحمت و برکت، قرآن کریم نازل شد و شب قدر در این ماه واقع شده است. به خاطر همین خداوند متعال در قرآن کریم به این شب مباهات نموده و آن را برتر از هزار ماه دانسته است که در سوره قدر به این امر اشاره شده و به نوعی این سوره در شأن و منزلت این شب عزیز نازل شده است.

 اگر ماه مبارک رمضان را ماه قرآن می‌دانیم خصوصیات و ویژگی‌هایی در این امر است که ما را به ولایت و امامت پیوند می‌زند. "شهر رمضان الذی انزل فیه القران" یعنی رمضان از یکسو شهر قرآن است و از سوی دیگر شهر ولایت و امامت. پیامبر اکرم (ص) تأکید فرموده‌اند که "من برای پس از خودم میان شما دو یادگار گرانبها می‌گذارم که یکی قرآن و دیگری عترت و عصمت اهل بیت(ع) است. این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا این که در حوض کوثر بر من وارد شوند."

 اگر این ماه، ماه قرآن است باید همتا و شریک آن را نیز که اهلبیت (ع) هستند، مد نظر قرار دهیم. قرآن و امام هر دو برای هدایت هستند. در قرآن کریم این نکته به این صورت مطرح می‌شود که خداوند می‌فرماید: "کل شئ أحصیناه فی إمام مبین ..." یعنی همه چیز را در وجود امام مبین و رهبر آشکار و بیان کننده قرار داده‌ایم که برای هدایت بشر آمده‌اند.

 در شرایط و زمانه حاضر مصداق امامت وجود مقدس امام زمان (عج) است. لذا اگر ما در ماه مبارک رمضان به قرائت آیات الهی می‌پردازیم باید از سوی دیگر به یاد و نام امام هم توجه کنیم. تولای امام و پذیرش ولایت او شرط درک قرآن کریم است. خداوند در آیه‌ای از قرآن می‌فرماید "وما یعلم تأویله إلا الله والراسخون فی العلم". خداوند در این آیه درک کامل قرآن کریم را مختص راسخان در علم که اهل بیت (ع) هستند، می‌داند. پس ما باید این مطلب را در ماه مبارک رمضان و به ‌ویژه در شب قدر که شب نزول قرآن است مورد توجه قرار دهیم.

نکته بعدی که باید در مورد امامت و شب قدر بدانیم این است که امام باقر (ع) به ما آموخته که " ای گروه شیعیان، شما برای اثبات امام خودتان به سوره قدر تمسک بجویید". این روایت نکته بسیار کلیدی در بردارد و آن این است که اگر شب قدر شب نزول قران است باید بدانیم این قرآن بر انسان پاک که وجود مقدس پیامبر اکرم (ص) می‌باشد عرضه‌ شده است. خداوند متعال در شب قدر از نزول فرشتگان یاد کرده است به ویژه فرشته بزرگ روح که در این شب با خود تقدیر امور بشری را که حاوی سلام و محتوای خیر و برکت و تقدیرات اعمال است، می‌آورند. خداوند در سوره دخان نیز به این امر اشاره می‌کند"إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُّبَارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنذِرِینَ. فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ". قرآن کریم را در شب مبارکی نازل کرده‌ایم و ما درصدد آگاهی دادن انسان‌ها بوده‌ایم و در شب قدر امور حکیمانه تفکیک و ابلاغ می‌شود.

امام باقر(ع) به ما می‌آموزد که اگر این فرشتگان در شب قدر نازل می‌شوند و حاوی پیام هستند، باید پرسید این پیام‌ها به چه کسی ابلاغ می‌شود؟ آیا هر شخص و موجودی صلاحیت و لیاقت نزول و فرود فرشتگان را دارد. یقینا فرشتگان پاک هستند و بر مکان پاک نازل می‌شوند و این امر دلالت بر این می‌کند که در شب قدر امام زمان(عج) حتما حضور دارد و یقینا فرشتگان بر وجود ایشان وارد می‌شوند و امور را عرضه می‌دارند.

اگر شب قدر شب احیا و زنده‌داری است، باید بدانیم که دریافت تقدیر و اعمال ما توسط امام زمان (عج) صورت می‌گیرد. پس ما باید رابطه خود را با امام عصر برجسته و همسو کنیم. نباید به گونه‌ای رفتار کنیم که ما شرمنده امام شویم. تقدیر ما باید به گونه‌ای رقم بخورد که ما همواره به یاد امام باشیم و هرگز از امام زمان خود جدا نیفتیم.

در مورد امام زمان (عج) و شب قدر نیز نکات دیگری وجود دارد. یکی از این نکات آن است که ما در روایات پنج نشانه برجسته برای ظهور داریم که یکی از آنها این نکته است که در طبق روایات شب 23 ماه مبارک رمضان صیحه و ندایی از آسمان از سوی جبرئیل امین وارد می‌شود و ایشان ظهور و قیام مولا امام زمان(عج) را اعلام می‌کند. در قرآن کریم این آیه را داریم که خداوند می‌فرماید: " یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِکَ یَوْمُ الْخُرُوج" در روایات این آیه به قیام امام زمان (عج) تاویل شده است. پس ما باید شب قدر را شب پیوند با امام زمان (عج) بدانیم و شایسته است که در این شب عهد و پیمان خود را با امام‌مان محکم کنیم. در قسمتی از دعای عهد می‌خوانیم که "خدایا ما را از اعوان و انصار و یاوران امام قرار بده و کسانی که در اعمال خیر سبقت بگیریم و در انتقال اوامر امام پیشرو باشیم".

ما در حال حاضر سه وظیفه برعهده داریم. یکی این که باید شب قدر را پاس بداریم و همدیگر را دعوت کنیم به احیاء در این شب عزیز. در روایات اهل بیت آمده است که "خدا کسی را که یاد و امر ما را زنده بدارد او را مورد رحمت قرار می‌دهیم". ما باید در این شب به گونه‌ای عمل کنیم که عهد و پیمان خود را در تمام طول سال با امام زمان زنده نگه داریم. اعتبار حکومت ما به نام امام زمان است و احیای امر امام وظیفه همگانی ما است و باید به این امر اهمیت بدهیم.

دومین وظیفه ما ترویج الگوی حکومت امام است. در واقع ما باید در زندگی اجتماعی، سیاسی و فردی خود به امام تأسی بجوییم و جامعه مهدوی را تا جایی که می‌توانیم در زمان غیبت ترویج دهیم.

سومین وظیفه ما زمینه‌سازی عام ظهور است به این معنا که ما تلاش کنیم یاد و نام امام زمان را در دنیا زنده کنیم و آن حضرت را نه تنها به مسلمان بلکه به تمام جهانیان بشناسانیم. ما باید درشب قدر عهد و پیمانی با امام ببندیم و فراموش نکنیم که یقینا امام ناظر بر اعمال ما است. در روایات داریم که امام فرموده است‌" ما از امورات شما باخبریم" طبعا این عهد و پیمان ما در شب قدر می‌تواند بهترین عهد و پیمان باشد.

منابع : خبرگزاری دانشجویان ، قائم آنلاین

 .............

پ . ن :

حوادث‌ ماه‌ رمضان‌ سال ظهور و صیحه آسمانی در شب قدر